تحلیل تطبیقی ادراک بدن‌مند نزد ملاصدرا و موریس مرلو-پونتی
نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:
در سپهر اندیشه، چه شرقی و چه غربی، ادراک و اندیشه بیشتر بر نفس و عقل محمول بوده و در این میان جسم همواره مورد کم‌لطفی یا غفلت واقع شده است. ملاصدرا با نظریه حرکت جوهری و مرلو-پونتی با پدیدارشناسی ادراک هر کدام نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای برای بدن‌مندی در فاهمه و ادراک قائل شده‌اند. حدوث جسمانی برای صدرا اولین گام در شکلگیری شناخت است (جسمانیة الحدوث) و بعد به واسطه نفس، جسم لطیفه به روحانیة البقاء میرسد، اما برای مرلو-پونتی بدن آگاهی یگانه راه ادراک هستی است. مقاله حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی – توصیفی و با رویکرد تطبیقی آراء علم النفس ملاصدرا و اندیشه موریس مرلو-پونتی در رابطه با ادراک بدن‌مند را بررسی کند. برای این منظور، ابتدا آراء صدرا در باب «جسمانیة الحدوث» نفس مورد بررسی و کاوش قرار گرفته تا از این رهگذر بدن‌مندی مورد مداقّه قرار گیرد، سپس «پدیدارشناسی ادراک» مرلو-پونتی تشریح می‌شود؛ و در آخر وجوه اشتراک و افتراق این دو فیلسوف به بوته آزمایش گذاشته می‌شود.
منابع مشابه
مرلو – پونتی و تناقض مسیحیت
از نظر مرلو- پونتی ما در متون مسیحی و عملکرد مسیحیت در طول تاریخ با نوعی تناقض مواجهیم؛ مسیحیت گاهی به آرمان‌های بشری خدمت کرده است و گاهی خیانت. این تناقض در نمود بیرونی مسیحیت، ریشه در ذات درونی آن دارد یعنی اعتقاد به یک خدای درونی (خدای پدر) و یک خدای بیرونی (خدای پسر). ایمان به خدای پدر به معنای تسلیم در برابر اراده‌ی او و راضی شدن به وضع موجود است. انسانی که دارای چنین ایمانی است عالم را ج...
متن کاملبدن و حواس در رسانه های نوین هنری نگاهی از منظر پدیدارشناسی موریس مرلو - پونتی
سده‌ها آثار هنری در درون حوزه‌هایی متعین و مشخص همچون نقاشی و مجسمه تقسیم‌بندی می‌شدند، و هر یک از این حوزه‌ها به عنوان رسانه‌ای خاص قلمرو خود را معین می‌کردند. اما، از دهه 1960م به بعد با کم‌رنگ شدن مرز هنر و ناهنر، و همچنین با قوّت گرفتن احتمال در نظر گرفته شدن ابژۀ هنری همچون ابژه‌ای روزمره، قلمرو رسانه‌ها دچار دگرگونی شد. در این دوران، خاستگاه «ابژه هنری/ روزمره» نه در خود ابژه بلکه در تج...
متن کاملمرلو- پونتی و شکل واره تن
بدن به‌عنوان آنچه همواره با من است و خودِ من، از مهم‌ترین بحث‌های تاریخ فلسفه بوده و نگاه‌های متعددی را برتابیده است. موریس مرلو- پونتی فرانسوی که از فلاسفه معاصر پدیدارشناس و اصالت وجودی (اگزیستانسیال) است، نیز از قاعده کلی مستثنی نبوده و شاید حتی بیش ازهر فیلسوف دیگری به بحث بدن پرداخته و آن را موردتوجه خاصی قرار داده است. بدنی که او شرح می‌دهد، کاملاً متفاوت از تفاسیر گذشته بدن است و لذا از آن...
متن کاملمرلو – پونتی و تناقض مسیحیت
از نظر مرلو- پونتی ما در متون مسیحی و عملکرد مسیحیت در طول تاریخ با نوعی تناقض مواجهیم؛ مسیحیت گاهی به آرمان های بشری خدمت کرده است و گاهی خیانت. این تناقض در نمود بیرونی مسیحیت، ریشه در ذات درونی آن دارد یعنی اعتقاد به یک خدای درونی (خدای پدر) و یک خدای بیرونی (خدای پسر). ایمان به خدای پدر به معنای تسلیم در برابر اراده ی او و راضی شدن به وضع موجود است. انسانی که دارای چنین ایمانی است عالم را ج...
متن کاملخوانش فرایند ادراک در شبیه خوانی؛ با تکیه بر نظریه پدیدارشناسانه مرلو-پونتی
مرلوـ‌پونتی در روش فلسفی خود با منشی آشتی‌جویانه میان رویکردهای عقل‌گرایانه و تجربه‌گرایانه و طرح پدیدارشناسی به عنوان «مسیر سوم»، مفاهیمی را به عنوان مبانی نظریه‌اش طرح می‌کند که با بهره‌گیری از آنها می‌توان به گستره پژوهشی مرتبط با جنبه‌های تجربی و ادراکی گونه‌های نمایش فرهنگی ایرانی وسعت بخشید. فرضیه فراگیر مقاله حاضر این است که در بررسی فرایند ادراک در شبیه‌خوانی می‌توان از برخی مفاهیم کلید...
متن کاملبررسی ادراک اثر هنری در فلسفه ی مرلو-پونتی
موریس مرلو-پونتی که بیشتر با نظریه ی پدیدارشناسانه ی خود درباره ی بدن شناخته می شود در کتاب پدیدارشناسی ادراک دست به ارائه ی شرحی جامع از بدن، ادراک و ارتباط ادراک با بدن و جهان، با رویکردی پدیدارشناختی زده است. وی در سراسر کتاب، رویکردهای بدیل تجربه گرا، تعقل گرا و روانشناسانه و نیز سایر پدیدارشناسان را مد نظر داشته است. تحلیل مرلو-پونتی از نسبت ادراک و بدن یکی از جامع ترین و همزمان علمی ترین ...
منابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 23 شماره شماره 36-پاییز و زمستان98
صفحات 22- 5
تاریخ انتشار 2020-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023